1. Antik Çağ​

Tarihte retorik yaklaşımları dendiğinde karşımıza ilk olarak Antik Mısır çıkar. M.Ö. 2000'li yıllardan önce yazılan "Ptahhotep’in Emirleri" adlı yapıtta hükümdara karşı konuşurken nelere dikkat edilmesi gerektiğinden bahsedilir. Ancak retorik, bir sanat olarak ilk kez Antik Yunan'da ortaya çıkmış ve Platon tarafından ilk kez kavramsallaştırılmıştır.

Antik Yunan’da insanların güzel ve etkili konuşması oldukça önemliydi çünkü halk yönetim ve hukuk alanında aktif rol alıyordu. Örneğin mahkemelerde bir hakim ya da avukat olmadığı için davalının konuşma yeteneğinin iyi olması, ceza almamak için etkili bir şekilde konuşarak kendini savunması gerekiyordu. Retorik sanatı böylece Antik Yunan’da ortaya çıkmış ve gelişmiş oldu.

Antik dönemde retorik ile ilgili farklı görüşler öne sürüldü. Antik Çağ Yunan filozoflarının retorik ile ilgili görüşleri şöyleydi:

1. Gorgias: Sokrates’in hocası Gorgias’a göre retorikte yanlış ve doğrunun önemi yoktu, önemli olan dinleyiciyi bir şekilde yönlendirmek ve onu ikna etmekti.
2. Sokrates: Retorikte söylenen şeyin doğru ya da yanlış olmasına bakılmıyordu, burada önemli olan şey içeriğin söylenme biçimi idi. Dolayısıyla retorik, içeriğe odaklanmayan boş bir metottu.
3. Platon: Sokrates’in öğrencisi Platon, “Gorgias” adlı eserinde ilk kez retorik kavramından bahseden kişi oldu. Ona göre retorik, bilinçsiz kişileri ikna etmeye yarıyordu dolayısıyla insanları kandırmaya neden olabilirdi. Ona göre bu yöntem siyasette kullanılabilirdi.
4. İsokrates: Yukarıdaki 3 ismin tersine retoriği faydalı görüyordu. Atina’nın canlandırılması için retorik sanatını kullandı ve bu alan üzerine bir okul açtı. Antik Yunan’ın en büyük söylevcilerinden biriydi. İnsanlarda bulunan konuşma özelliği sayesinde birçok icadın ve buluşun ortaya koyulabileceğini düşünüyordu.

2. Aristoteles​

Aristoteles, Antik Yunan filozoflarından biri olup tarihte retorik yaklaşımları dendiğinde ayrı olarak ele alınması gereken bir isim. Platon’un öğrencisi olan bu filozof, kendi öğretmenlerinden farklı görüşlere sahipti.

Aristoteles’e göre retorik, insanların doğru bilgiye ulaşmasını sağlayan bir yöntem olarak kullanılabilirdi. “Retorik” isimli bir kitap yazan Aristoteles, bu eseriyle retoriği sistemli hale getirdi. Söylev sanatının toplum yararı için kullanılabileceğini öne süren ünlü filozof, retoriğin üç unsurundan bahsetti: ethos, pathos ve logos.

3. Roma Dönemi​

Roma döneminde retorik sanatı, tıpkı Antik Yunan’da olduğu gibi siyaset ve hukuk alanında kullanıldı. Örneğin senatolarda kendi görüşünü kabul ettirmek isteyen kişiler, retorik sanatına sıkça başvuruyordu. Ancak zamanla cumhuriyetin yerini monarşinin alması nedeniyle siyasette retoriğin kullanılmasına pek gerek kalmadı. Bunun bir sonucu olarak sözlü kültür devri bitti ve retorik daha çok yazılı kültürde, edebi metinlerde kullanılmaya başladı. Bu yaklaşım, 18. yüzyıla değin devam etti.

Roma döneminin en önemli hatipleri Cicero ve Quintilian idi. Cicero, retoriğin kötü amaçlı kullanılmasını engellemek için konuşmacının ahlaklı, bilgili, iyi bir vatandaş olması gerektiğini ve devlete katkıda bulunacak işler yapması gerektiğini belirtiyordu.

4. Orta Çağ​

Orta Çağ’da retorik, “hür sanatlar” kapsamına alınarak bir ders olarak öğretilmeye başlamış, bir yandan kilise de retoriğin gücünden faydalanmaya başlamıştır. Örneğin misyonerlik çalışmalarında, vaaz vermede bu sanattan faydalanılmıştır.

Orta Çağ’ın en önemli söylevcilerinden Auerelius Agustinus, kilise retoriğini yazılı bir şekilde kullanmasıyla öne çıkar. Hitabeti Antik Yunan'daki gibi bir tartışma aracı olarak görmemiş, insanlara bir şeyler öğretmek amacıyla bu sanatı kullanmıştır.

5. Retoriğin Yeniden Keşfi​

Hümanizm akımının canlandığı, Rönesans ve Barok dönemin başladığı bir süreçte hayatın pek çok alanında Antik Yunan dönemi faaliyetleri yeniden canlanmıştır. Bu dönemde retoriğe tekrar önem verilmiş, bu sanat ders olarak okutulmaya başlamış ve aristokratlar tarafından bir statü simgesi olarak görülmüştür.

Barok çağında ise hitabet sanatının son altın dönemi yaşanmıştır. Bu dönemde gerek günlük yaşamda gerekse sanat, bilim gibi alanlarda retoriğe önemli rol biçilmiştir. Örneğin insanlardaki duyguları harekete geçirmesi için şiirde bu sanattan sıkça faydalanılmıştır.

6. Aydınlanma Dönemi​

Aydınlanma döneminde retorik, bilimsel bilgilerin yaygınlaştırılmasında sıklıkla kullanılmıştır. Hukuk yazılı hale geldiği için retoriğin mahkemelerdeki kullanımı azalmış ancak törenlerde, dini hitabetlerde ve politikada kullanılmaya devam etmiştir.

7. Çöküş Dönemi​

Tarihte retorik yaklaşımları dendiğinde karşımıza çıkan dönemlerden biri de çöküş evresidir. Çöküş döneminde hitabetin etkilerinin azalmasının en önemli sebepleri yazılı kültürün gelişmesi, insanların içe kapanmaya başlaması, bilginin uzmanlık istemesi olarak gösterilebilir.

Çöküş döneminde söylev sanatı, eğitimde detaylı bir şekilde kullanılmamıştır. Ancak edebiyat, kompozisyon, estetik gibi derslerde retoriğin bazı unsurlarından yararlanıldığı olmuştur.

Bu dönemde kitle retoriği ortaya çıkmıştır. Bu ise parti ve sendikaların halkı etkilemede retoriğin gücünden yararlanması şeklinde açıklanabilir.

8. 20. Yüzyıl​

19. yüzyılın sonlarında unutulmaya yüz tutan retorik sanatı, 20. yüzyılda reklamcılık, internetin ortaya çıkması, akıllı telefonların üretilmesi, görsel medyanın güçlenmesi gibi nedenlerle yeniden canlanmıştır.

Günümüzde kamuoyu oluşturmak, kitleleri belirli bir düşünceye çekmek için bu sanatın gücünden faydalanılmaya devam etmektedir. Yeni medya, geleneksel medya, reklamcılık, siyaset gibi birçok alanda bu yöntemden yararlanılır.